نقش رستم
عکس اول نقش رستم عکس دوم نقش رستم

نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌ آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ایران است که در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد . این محوطهٔ باستانی یادمان‌هایی از عیلامیان ، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده ‌است و از حدود سال 1200 پیش از میلاد تا 625 میلادی همواره مورد توجه بوده ‌است زیرا آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی ، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان ، بنای کعبه زرتشت و نقش ‌برجستهٔ ویران ‌شده‌ای از دوران عیلامیان در این مکان قرار دارند و در دورهٔ ساسانی ، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشته ‌است .
در گذشته ، نام این مکان سه ‌گنبدان یا دو گنبدان بوده ‌است که در بین مردم منطقه ، به نام‌های کوه حاجی‌ آباد ، کوه استخر یا کوه نِفِشت نیز خوانده می‌شد و احتمالاً نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم ، پهلوان شاهنامه و سنگ‌ نگاره‌های شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد .
قدیمی‌ترین نقش موجود در نقش رستم مربوط به دورهٔ عیلام است که نقش دو ایزد و ایزدبانو و شاه و ملکه را به ‌تصویر کشیده بود ولی بعدها در دورهٔ ساسانی ، بهرام دوم بخش‌هایی از آن را پاک کرد و نقش خود و درباریانش را به جای آن تراشید . کعبه زرتشت بنای سنگی و بُرج ‌مانند موجود در این محوطه ‌است که به احتمال زیاد در دورهٔ هخامنشی ساخته شده بود و کاربرد آن تاکنون مشخص نشده است ؛ بر سه گوشهٔ این بنا دو کتیبه از شاپور اول و کرتیر نوشته شده ‌است که از نظر تاریخی ارزش زیادی دارند . چهار آرامگاه دخمه‌ای در سینهٔ کوه رحمت کنده شده‌اند که متعلق به داریوش بزرگ ، خشایارشا ، اردشیر یکم و داریوش دوم هستند که همهٔ آن‌ها از ویژگی‌های یکسانی برخوردارند .
اردشیر بابکان نخستین کسی ا‌ست که در این محوطه ، سنگ‌ نگاره‌ای تراشید و صحنهٔ تاجگیری‌اش از دست اهورامزدا را ثبت کرد . پس از وی نیز شاهان ساسانی صحنه‌های تاجگذاری‌شان یا شرح نبردها و افتخارتشان را بر سینهٔ کوه نقش کردند . اینکه اردشیر و پسرش شاپور دوم نقش‌ برجسته‌هایی را در کنار نقش‌ برجسته‌های همتایان هخامنشی خود در نقش رستم تراشیدند ، احتمالاً نشان از راهکردی فرهنگی و سیاسی در تقلید از گذشته داشته ‌است .

طراحی سایت گردشگری : ایران تکنولوژی